گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*****

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات یکشنبه را در «سوگ» حادثه حمله داعش به پاریس بودند؛ روزنامه دولتی ایران از این رخداد با تیتر «11 سپتامبر فرانسوی» یاد کرد. از سوی دیگر روزنامه‌های اصلاحات بار دیگر بر وضعیت همگرایی در اردوگاه سیاسی خود و القای واگرایی در بدنه اصولگرایان تاکید کردند.

به‌طورکلی آنچه می‌توان درباره خطوط روزنامه‌های امروز اصلاحات گفت، در محورهای زیر خلاصه می‌شود:

1. آغاز فعالیت جبهه یکتا در انتخابات آتی

2. دلواپسی از برگزاری جلسات وحدت در اردوگاه اصولگرایان

3. سرنوشت سوریه در وین

4. لایجه شفاف‌سازی انتخابات در مجلس شورای اسلامی

5. سوال علی مطهری از علی جنتی؛ تقابل آقازاده‌ها در بهارستان

6. بررسی بنیادهای تفکری و چشم‌انداز اقدامات عملیاتی داعش در خاورمیانه و غرب آسیا

7. مانور نسبت به واکنش علی مطهری پیرامون عدم حضور خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های منتقد به دولت در نمایشگاه مطبوعات؛ از منظر علی مطهری این اقدام تحولی در فهم اصولگرایان نسبت به مقوله اعتراض و انتقاد است

8. رونمایی از صندوق‌های الکترونیک برای شفافیت آرا در انتخابات آتی

· شمع‌ها تسلیت برای فرانسوی‌ها

شب 11 سپتامبر 2001 آن هنگامی که برج‌های دوقلو مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک فرو ریخت؛ عده ای در سوگ این رخداد در میدان مادر تهران گرد هم آمدند و با شمع یاد قربانیان را گرامی داشتند. پس از 14 سال فرانسه قربانی انتقام نیروهای پروش دهنده خود شد و همان افراد در خیابان نوفل نوشاتو در سوگ «11 سپتامبر فرانسوی» گریستند.

روزنامه شرق پیرامون این مراسم نوشت: « حالا پیر و جوان، زن و مرد، چادری و مانتویی آمده‌‌اند تا با روشن‌کردن شمعی یا نصب پلاکارد تسلیتی به پاریسی‌ها پیغام برسانند: «با آنها هستیم، هرجا که داعش باشد، مردم ایران روبه‌رویش خواهد ایستاد». این را دختر دانشجویی می‌گوید که پلاکارد تسلیتش تا همین چند دقیقه پیش روی دیوار سفارت در نور کم‌رنگ شمع‌ها دیده می‌شد و حالا دارد عکس‌هایی را که از آن گرفته برای دوستانش در توییتر و تلگرام به اشتراک می‌گذارد. 

در میان جمعیت نه خبری از شعار هست و نه خط قرمزی وجود دارد؛ محترمانه خیابان نوفل‌لوشاتو را به سمت سفارت فرانسه می‌روند و بازمی‌گردند تا پلیس به آنها هشداری ندهد. وقت برای ایستادن مقابل سفارتخانه کم است، اما هنوز پلیس درخواست متفرق‌شدن را مطرح نکرده. 

«اینجا اومدم تا به مردم فرانسه نشون بدم که ما ایرانی‌ها دنبال صلح هستیم و از اینکه آنها خانواده‌هایشان را از دست داده‌‌اند ناراحتیم».

این یکی را هم مرد میانسالی می‌گوید که به گفته خودش به‌تازگی از پاریس برگشته و اگر دست روزگار نبود، شاید امروز او هم مثل صدها قربانی حوادث تروریستی پاریس از بین رفته بود.»

اما روایت سایت اصلاح‌طلب جمهوریت با روایت روزنامه شرق متفاوت است؛ این سایت پیرامون مراسم سوگواری مقابل سفارت فرانسه نوشت: « بعضی از حاضرین چنان حس و حالی گرفته بودند و مدام عکس می‌گرفتند و در جمع می‌چرخیدند انگار چندین و چند سال با جانباختگان فرانسوی رفیق گرمابه و گلستان بوده اند! ... البته برخی راننده‌های عبوری نیز ماشین خود را متوقف می‌کردند و می‌گفتند چرا برای جانباختن بیش از 400 ایرانی در منا شمع روشن نکردید؟ »

· جوان‌گرایی به وقت اصلاحات

آن هنگامی که نسل دوم اصلاحات خواهان حضور در معادلات سیاسی اردوگاه اصلاحات بود؛ نسل اولی‌های چپ‌نشین سیاست کشور آن را شورش پسران علیه پدران تعبیر کردند؛ اما گویا فقط فصل «انتخابات» جوان‌گرایی برای اصلاح‌طلبان معنا پیدا می‌کند به مانند کارگران فصلی که از آنها به عنوان پیاده نظام استفاده می‌شود.

روزنامه آرمان‌امروز از مخالفان جدی حزب ندای ایرانیان در شماره دیروز خود بر کادرسازی در بدنه احزاب اصلاح‌طلبان از میان جوانان تاکید کرد و در همین راستا نوشت: « در واقع تداوم فعالیت احزاب با جذب و پرورش نیروهای جدید صورت می‌گیرد اما با نگاهی به احزاب سیاسی ایران می‌توان دریافت که تشکل‌های سیاسی در بهترین حالت بیش از آنکه به پرورش نیروهای سیاسی (کیفیت) بپردازند به فکر جذب نیرو (کمیت) هستند. به این ترتیب بسیاری از جوانان فعال یک حزب بیش از آنکه خود بتوانند در تصمیم‌گیری‌های حزبی سهیم باشند به نیروهایی پیرو رده‌های بالاتر حزب تبدیل می‌شوند.»

از سوی دیگر روزنامه قانون نیز با نزدیکی انتخابات بر حضور جوانان تاکید کرد و در شماره اخیر خود نوشت:« توسعه سیاسی کشور نیازمند فعالیت احزاب بوده و احزاب نیز باید بدانند که فضای سیاسی کشور نباید بسته شود و جوانان را به این حوزه وارد کنند و ماحصل کلام اینکه به سمت «جوان گرایی» حرکت کنند. برای رسیدن به این هدف نیز باید بدنه احزاب بازسازی شود و تربیت مدیران جوان از سوی احزاب و گروه‌های سیاسی به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر به حساب آید.»

· کمیسیون ویژه برجام زیر هجمه اصلاحات

خط هجمه به کمیسیون ویژه برجام برای «نظارت» بر شروط تایید برجام از سوی مقام معظم رهبری از روزنامه اعتماد آغاز شد و زنجیره‌ای‌ها یک خط تخریب را پیگیری می کنند؛ آنان مدعی هستند که زاکانی حب ریاست دارد برای همین خواهان استمرار فعالیت کمیسیون ویژه برجام است؛ این درحالی است که آیین نامه مجلس شورای اسلامی روایتی متفاوت از مقاصد سیاسی اصلاح‌طلبان دارد.

روزنامه آرمان امروز در همین راستا نوشت: « اما موضوع اصلی چرایی اصرار تاکید زاکانی بر تداوم فعالیت کمیسیون بررسی برجام است. یک گمانه این است که طیف اصولگرایان بخواهند از این کمیسیون استفاده انتخاباتی کنند یعنی در مدت باقیمانده تا انتخابات به برگزاری جلساتی اقدام کنند که در آن به رقیب دولتی و اصلاح‌طلب هجمه وارد کرده و در هر مرحله اجرای برجام اگر کوچک‌ترین مشکلی رخ داد به نام رقیب تمام کنند. شاید هم برخی از آنها بخواهند در رزومه تبلیغاتی خود برای انتخابات از عنوان عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام استفاده کنند که عنوان پرطمطراقی است اما هر چه باشد اکنون فقط زاکانی به تداوم فعالیت این کمیسیون اعتقاد دارد و به اعضای دیگر این کمیسیون اصلا اعلام نشده که چه باید انجام دهند.»